بطحاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)بَطْحَاء (به فتح باء و سکون طاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سیل‌گاهی وسیع دارای سنگریزه‌هایی کوچک، در مکّه مکرمه می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیبَطْحَاء (به فتح باء و سکون طاء) در اصل به معنای سیل‌گاه وسیعی است که دارای سنگریزه‌هایی کوچک می‌باشد. چنان‌که در «مراصد الاطلاع» آمده است. این سیل‌گاه مخصوص در مکّه معظّمه وجود دارد که قبائلی از قریش در آن ساکن بوده و به آن‌ها «قریش البطاح» می‌گفتند. به‌همین جهت ابن ابی الحدید می‌نویسد: «بنو کعب بن لویّ به بنی عامر افتخار می‌کردند که در «بطاح» مکّه ساکنند.» ۲ - کاربردهاآنجا که در وصف رسول الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فرموده: «اختاره من شجرة الانبیاء و مشکاة الضیآء و ذؤابة العلیاء و سرّة البطحاء و مصابیح الظلمه و ینابیع الحکمه؛ خداوند آن حضرت (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را از شجرة انبیاء یعنی نسل حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) اختیار کرد و نیز او را از میان قندیل نور و پیشانی والا، و وسط بطحاء مکّه و چراغ‌های ظلمت شکن و چشمه‌های حکمت انتخاب فرمود.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه فقط یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَطْحَاء»، ص۱۴۱-۱۴۲. رده‌های این صفحه : اماکن مکه | تاریخ مکه | قبائل مکه | مفردات نهج البلاغه | نام های شهر مکه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|